Μπούρτζι

Το Μπούρτζι είναι ένα κάστρο που βρίσκεται πάνω στο νησάκι των Αγίων Θεοδώρων στη μέση του λιμανιού στο Ναύπλιο, περίπου 400 μέτρα απο το μόλο.

Η ονομασία που έχει επικρατήσει είναι "Μπούρτζι", προέρχεται απο την τουρκοαραβική γλώσσα και σημαίνει "νησί-φρούριο" όπου είναι το σήμα κατατεθέν μαζί με το κάστρο του Παλαμηδίου για το Ναύπλιο.

Η παλαιότερη ονομασία του απο τους Ενετούς ήταν "Castello dello soglio" και για το λιμάνι "Porto di cadena", λιμάνι της αλυσίδας, διότι κάθε βράδυ άπλωναν απο τον προμαχώνα πέντε αδέλφια στην Ακροναυπλία (γνωστή και ως Ιτς Καλέ την εποχή εκείνη) μέχρι το Μπούρτζι μία αλυσίδα και έκλειναν το λιμάνι για ασφάλεια, ενώ οι τούρκοι αργότερα το περιέβαλαν με την "πορπέλα", ένα υποθαλάσσιο φράγμα απο πέτρες ώστε να μην είναι δυνατή η προσέγγιση απο μεγάλα πλοία.

Ιστορία του κάστρου

1η Ενετοκρατία

Κατά την αποχώρηση του Μαχμούτ πασά οι ενετοί οχύρωσαν το νησί των Αγίων Θεοδώρων με πύργο και τοποθέτησαν πυροβόλα όπου μαζί με τα κανόνια του προμαχώνα πέντε αδέλφια διασφάλιζαν την πόλη του Ναυπλίου απο τη θάλασσα.

Η πρώτη οχύρωση στο Μπούρτζι έγινε το 1473 απο τον ενετό αρχιτέκτονα Antonio Gambello υπό την επίβλεψη του Pasqualigo.

2η Ενετοκρατία

Κατά την περίοδο της δεύτερης ενετοκρατίας της πόλης του Ναυπλίου 1686-1715 οι ενετοί έκαναν διορθώσεις και συμπλήρωσαν τις κατασκευές στο Μπούρτζι για την καλύτερη οχύρωσή του.

Η βασικότερη αλλαγή που υπήρξε ήταν η ανύψωση του κεντρικού πύργου και η επίχωση της περιοχής με θαλάσσιες θεμελιώσεις σε πασσάλους.

Την επαναφορά των τούρκων το 1540 που είχε το Μπούρτζι έρθει πάλι στα χέρια τους διέλυσε ο στρατηγός Μοριζιόνι που είχε ξεκινήσει απο το Τολό με σκοπό την απελευθέρωση της Πελοποννήσου κατασφάζοντας τη φρουρά του κάστρου.

Η απελευθέρωση

Κατά την περίοδο της Ελληνικής επανάστασης οι Έλληνες αποκαλούσαν το Μπούρτζι ως "Καστέλλι" ή "θαλασσόπυργο".

Η κατάλυψη του κάστρου έγινε στις 18 Ιουνίου του 1822 απο 50 οπλοφόρους και 150 πυροβολητές με αρχηγό τους Χανέκ, Άνερμαν, Άστιγξ και Δημήτρη Καλλέργη υπο της διοίκηση του γάλλου ταγματάρχη Φ. Γκιουρντέν όπου κανονιοβολούσε το Ναύπλιο απο το Μπούρτζι και κατάφερε να ματαιώσει τον ανεφοδιασμό των τούρκων απο αγγλικό πλοίο.

Αργότερα έγινε το κέντρο της άμυνας των Ελλήνων απο την επιδρομή του Ιμπραήμ με φρούραρχο τον Δημήτρη Σαχτούρη.

Μετά την απελευθέρωση το 1826 στο Μπούρτζι κατέφυγε η Ελληνική κυβέρνηση δύο φορές για να γλυτώσει απο τον εμφύλιο του έθνους της εποχής.

Αρχιτεκτονικά στοιχεία

Ο φυσικός βράχος του νησιού χρησιμοποιήθηκε ως υποδομή για την κατασκευή του κάστρου, το φρούριο ακολουθεί το σχήμα του νησιού.

Αποτελέιται απο ένα κεντρικό οκταγωνικό πύργο (donjon) που πλαισιώνεται απο χαμηλούς ημικυκλικούς πύργους, μπαταριές για κανόνια στα ανατολικά και δυτικά του προς την πλευρά της θάλασσας και προς την πλευρά της ξηράς.

Είναι ένας τριώροφος πύργος όπου η επικοινωνία μεταξύ των ορόφων γινόταν με κινητές σκάλες για την ασφάλεια και αυτονόμιση έκαστου ορόφου.

Η εξωτερική του επιφάνεια εξομαλύνθηκε με επιχώσεις και κάλυψη με σχιστόλιθο.

Οι είσοδοι βρίσκονται στη βόρεια και νότια πλευρά ενώ στα βορειοανατολικά έχει διαμορφωθεί όρμος για την ασφαλέστερη πρόσβαση στο κάστρο.

{gallery}cityofnafplio/gallery/pointsofinterest/burtzi/burtzi-old-photos{/gallery}

Φυλακή και τόπος εκτελέσεων

Το Μπούρτζι έπαψε να χρησιμοποιήται ως κάστρο μετά την έλευση του βασιλιά Γεωργίου Α' και με εντολή του το 1865 αφοπλίστηκε και έγινε τόπος διαμονής των δημίων της γκιλοτίνας.

Οι δήμιοι ήταν κατάδικοι και μισητοί απο τους κατοίκους του Ναυπλίου έτσι λόγω της κατακραυγής απαγορευόταν η έξοδός τους απο το Μπούρτζι παρά μόνο κατά την διάρκεια των εκτελέσεων και με αναγκαστική συνοδεία αστυνομικών.

Το Μπούρτζι σήμερα

Τη δεκαετία του 1930 ο γερμανός αρχιτέκτονας Schaeffer σχεδίασε και μετέτρεψε το κάστρο σε ξενοδοχείο με αποτέλεσμα οι επεμβάσεις να αλλιώσουν αισθητά το μνημείο.

Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου πολέμου το Ναύπλιο βομβαρδίστηκε με αποτέλεσμα να επιφέρει ζημιές και στο Μπούρτζι. Μετά τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο επισκευάστηκε και λειτούργησε ως πολυτελές ξενοδοχείο το οποίο εκμεταλλευόταν ιδιώτης και φιλλοξένησε διάσημες προσωπικότητες έως το 1970.

Σήμερα ο υπαίθριος χώρος του χρησιμοποιείται για πολιτιστικές εκδηλώσεις ενω ένα τμήμα του λειτουργεί τακτικά ως συνεδριακός χώρος.

Πρόσβαση

Για να επισκευτείτε το Μπούρτζι θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε τα μικρά καραβάκια που βρίσκονται στο λιμάνι του Ναυπλίου.

Η απόσταση απο το λιμάνι με αυτά είναι μόλις 10 λεπτά και σας δίνετε χρόνος περιήγησης 20 λεπτών.

Η τιμή του εισιτηρίου είναι 4 ευρώ.

Χάρτης